قانون اساسی

قانون توهین و افتراء

قانون توهین و افتراء
توهین و افترا به اشخاص یکی از رفتارهایِ قبیحی میباشد که قانون خوشبختانه آن را پیش بینی نموده و در سوی دفاع از ارزش های اخلاقی برایِ آنان مجازات تعیین کرده است.

از آنجایی که عصرِ دادگستری خصوصی که در آن افراد خود دست به انتقام جویی می زدند به پایان رسیده و سیستم های حقوقی با ارج نهادن به مقام انسانی سعی در حفظِ حیثیت افراد دارند. در قوانین عمده کشورها جرائمی تحتِ عنوانِ افترا و توهین پیش بینی شده است. قانونگذارِ جمهوری اسلامی ایران نیز در موادِ متعددی از قانونِ مجازات اسلامی به این جرایم پرداخته است.

افترا در لغت به معنای دروغ بافتن است و توهین به معنای خوار کردن / سبک کردن و خفت.
افترا (تهمت) در قانون

دو نوع افترا و تهمت داریم:

۱ افترا و تهمت قولی

۲ افترا و تهمت فعلی

افترا و تهمت قولی نسبت دادن لفظ و کلمه ای به دیگری به صورت زبانی یا چاپ در اوراق روزنامه ها یا در رسانه ها است.

افترا فعلی تهمتی است که تهمت زننده برای متهم کردن افراد، وسایل و ادوات جرم را به نوعی به شخص منتسب کند یا در منزل یا در جیب یا در وسایلی که مربوط به آن شخص است قرار دهد.

ماده ۶۹۷ قانون مجازات اسلامی در تعریف افترا قولی مقرر می دارد: هر کس به وسیله اوراق چاپی یا خطی یا به وسیله درج در روزنامه و جراید یا نطق در مجامع یا به هر وسیله دیگر به کسی امری را صریحا نسبت دهد یا آنها را منتشر کند که مطابق قانون آن امر جرم محسوب می شود و نتواند صحت آن اسناد را ثابت کند جز در مواردی که موجب حد است به یک ماه تا یک سال حبس و تا ۷۴ ضربه شلاق یا یکی از آنها حسب مورد محکوم خواهد شد. مواردی از افترا که موجب حد می باشد نسبت دادنِ زنا یا … به دیگران است که در اصطلاحِ حقوقی «قذف» نامیده می شود و قذف کننده مستحق مجازات به میزان هشتاد ضربه شلاق است.

ماده ۶۹۹ قانون مجازات اسلامی افترا عملی را اینگونه تعریف می کند: هر کس عالما عامدا، به قصد متهم نمودن دیگری آلات و ادوات جرم یا اشیایی را که یافت شدن آن در تصرف یک نفر موجب اتهام او می گردد، بدون اطلاع آن شخص، در منزل یا محل کسب یا جیب یا اشیایی که متعلق به اوست بگذارد یا مخفی کند یا به نحوی متعلق به او قلمداد کند و در اثر این عمل شخص مزبور تعقیب گردد، پس از صدور قرار منع تعقیب یا اعلام برائت قطعی آن شخص، مرتکب به حبس از شش ماه تا سه سال و یا تا ۷۴ ضربه شلاق محکوم می شود.شما می توانید برای رفع تهمت و افترایی که به شما نسبت داده شده دادخواست به دادگاه ارائه دهید و از مفتری شکایت کنید. دادگاه جلسه ای برای شما قرار خواهد داد تا هر کدام از طرفین دعوت دلایل خود را ذکر کنند.

در صورتی که مفتری نتواند تهمتی را که به شما زده اثبات کند، طبق ماده ۶۹۷ و ۶۹۹ قانون مجازات، به حبس از یک ماه تا یک سال یا تا ۷۴ ضربه شلاق محکوم خواهد شد.
توهین در قانون

بر اساسِ ماده ۶۰۸ قانون مجازات اسلامی توهین به افراد از قبیل فحاشی و استعمال الفاظ رکیک چنانچه موجب حد قذف نباشد، به مجازات شلاق تا ۷۴ ضربه یا ۵۰ هزار تا یک میلیون ریال جزای نقدی خواهد بود.

با دقت در مفاد این ماه مشخص می شود که جرم توهین می تواند به شکل گفتار، کردار، نوشتار و حتی اشارات مختلف دست و چشم و نظایر آن باشد. بدین ترتیب اعمالی مثل آب دهان به روی دیگری انداختن، هل دادن تحقیرآمیز می تواند توهین کیفری محسوب شود، همین طور برخی اشارات انگشتان دست در فرهنگ کشورهایِ مختلف اهانت آمیز تلقی می شوند.

توهین ممکن است به صورت حضوری یا غیابی باشد. در واقع لازم نیست حتما حضورا شخص مورد توهین قرار گیرد، بلکه اگر فردی دیگری را در غیاب او هم مورد توهین قرار دهد، مرتکب جرم توهین، موضوع این ماده شده است. همچنین در انجام جرم توهین بر خلافِ قذف و افتراء راست یا دروغ بودن نسبت ها شرط نیست و عمده مطلب این است که گفتار یا رفتار در نظر عرف سبک کننده باشد.

همچنین طبقِ ماده ۱۴۵ قانون مجازات اسلامی: هر دشنامی که باعث اذیت شنونده شود و دلالت بر قذف نکند، موجب محکومیت گوینده به شلاق تا ۷۴ ضربه می شود.

نوعی از توهین که آن را هجو می نامند عبارت است از اینکه به شکل عبارت منظوم یا منثور فرد یا افرادی را مورد تهاجم و توهین قرار دهند. هجو در لغت به معنای دشنام و برشمردن عیوب آمده است. مطابق ماده ۷۰۰ قانون تعزیرات: هرکس با نظم یا نثر یا به صورت کتبی یا شفاهی کسی را هجو کند یا هجویه را منتشر کند، به حبس از۱ تا ۶ ماه محکوم می شود.

به نظر می رسد در بسیاری از موارد افراد با انواعِ توهین مدارا می کنند یا با انجامِ رفتارِ متقابل امر را فیصله می دهند، اما بر اساسِ موادِ فوق افراد می توانند در صورتی که موردِ توهین واقع شوند با تنظیم دادخواست و ارائه مدارک و شواهد از دادگاه تقاضایِ رسیدگی کنند.

سمانه سوادی

کارشناس ارشد حقوق

نوشته های مشابه

‫27 دیدگاه ها

  1. باعرض سلام و خسته نباشی خدمت شما
    یک مورد اهانت و فحاشی نسبت به ما رخ داده است خواهشمندم منو راهنمایی کنید که باید چکار بکنم

  2. با عرض سلام شخصی از دوستان و همکاران من و نماینده بیمه در بانکی ضمانت مرا نموده ولی به علت بسته شدن کارمزدم نصف اقساطم رو ندادم و بانک چک منو چک ضامنم. رو برگشت زده حالا ضامن اومده در تلگرام نزد هم دانشگاهی هایم این موضوع رو شرح داده و گفته من کلاهبردار و شیاد هستم و سر همه. دوستانم رو کلاه گذاشتم و مراقب باشید سرشما هم کلاه میگذارد و مرا تهدید به پاره پاره کردن و این جیزا نموده و خلاصه گفته برید تحقیق کنیدچندنفرشاکی داره و از آقای فلانی که در دفترش هست سوال کنید! مبلغ مانده وامم 4ملیون تومنه. آیا من میتونم از ایشان شکایت کنم بابت هتک حبثیت و افترا و تهمت و تهدید؟

  3. س.یه نفر به من تهمت زنا زده اما من مدرکی ندارم ایا میتوانم شکایت کنم .اما ممکن است دوباره بگوید اگر صدایش را ضبط کنم چه .لطفا به ایمیلم پاسخ دهید

  4. ب کسی ک ب اتهام سرقت از او شکایت کردم فحش ناموسی دادم و اون شخص ادعا کرده ک صدای من رو ضبط کرده . اگر شکایت کنه چ حکمی برام صادر میشه . و اینکه اگر ثابت کنم سرقت کار اون بوده چ تاثیری دارد . 3پاس

  5. مطالبتون اموزنده بود
    و مهم اینه ک با لفظ عامیانه بیان شده بود
    ممنون
    اگر ممکنه مطالب جدید و ایمیل کنید

  6. با سلام اگر قیافه کسی را ویا مثلا قومی که به صورت مثلا سیبیل کسی رو مسخره کنید اگر شکایت کند . نظرقانون چیست .

  7. با سلام و عرض خسته نباشید
    میخواستم بگم یه شخصی با ناسزا گفتن باعث شد منم بهش بگم و صدای منم ضبط کرده،بعد رفته شکایت کرده مبنی بر اینکه من تهدیدش کردم،میخواستم بدونم من میتونم به اتهام تهمت ازش شکایت کنم؟
    با تشکر از پاسختون

  8. باعرض سلام..سوالی داشتم خدمتتون ک اگرراهنمایی کنیدممنون میشم..من دانشجودانشگاه ازاد بنا ب کاری به دانشگاه سمارفتم شایدخنده دار بنظربرسه اما ما سرویس بهداشتی دانسگاه استفاده کردیم امابعدازاون یکی ماروب حراست دانشگا برد وقتی گفتیم دانشجو سما نیستیم تمام توهین وافترا ها روب مازدن..ازجمله اینکه ممکنه شماقاچاقچی باشید شما برای کارخلاف اومده باشید وماروتهدید ب پلیس ودستگیری کردن میخواستم ببینم بعداز2ساعت نگه داشتن ما ولمون کردن..میخواستم ببینم میتونیم ادعاحیثیت کنیم ازدانشگاه؟

  9. سلام.ببخشید سوال داشتم از خدمتتون بپرسم اینکه:اگر زن از اعتماد مرد سو استفاده کند و قولنامه را که نصف نصف پول گذاشته شده را در غیاب مرد با پدرش برود قولنامه اجاره کند و بعد از مدتی بگوید خونه به اسم من قولنامه شده.قانون چه میگوید؟؟

  10. سلام
    ببخشید اگر کسی به دروغ به کسی اتهام خیانت در امانت بزنه و شکایت کنه با ادله متناقض بعد از رد شدن اتهام میشه علیه اون طرح دعوا کرد؟

  11. سلام اگر در یک دعوا بهت تهمت زده بشه که تو اتش سوزی و تخریب منزل و فحاشی داشته باشی در صورتی که تو هیچ کدوم یک را انجام نداده باشی و اون فرد برود و از تو شکایت کند و کلیه اعضای خانواده اش را به عنوان شاهد معرفی کند آن وقت چگونه می توان رفع اتهام کرد؟ ممنون میشم زود جواب بدین

  12. سلام به من تهمت داشتن رابطه دوستی با یکی از همکاران رو زدن وکاملا بی اساس هست چگونه میتونم شکایت کنم و جلو ابروریزی رو بگیرم

  13. در شرکتی کار میکردم کارفرما بنده را اخراج کرده وبنده در اداره کار درخواست بازگشت بکار نمودن وکارفرما در لایحه دفاعیه ای که به اداره کار داده به بنده توهین ،افترا بسته که تمام آنها کذب محض است و ابرو وحیثیت چندین ساله ام را برده است حالا من چطوری میتونم حقم را از ایشان بگیرم.

  14. با شرکتی نزدیک به ده سال کار میکردم که جزو بهترین مشتریاشون بودیم، روزی رسید به مشگل مالی برخوردم و از ایشان تقاضا کردم که چکهای منو هر کدوم را 20 روز بعد به بانک ببرد و مبلغ را دریافت کند ، ایشان قبول نکردند و نزدیک به 4 فقره چک مارا برگشت زدند و از ما هم شکایت کردند ، خلاصه ما چک هارا دونه دونه طی مدت 3 ماه پرداخت کردیم ، ایشوون دیگه حاضر نشدند با ما همکاری داشته باشند و ما هم از اجناسی که از ایشون داشتیم و به صورت کاملا ناقص در فروشگاه به مدت 6 ماه در فروشگاه میفروختیم ، حالا من چند روزی هست که این محصولات ناقص را حراج زدم و به قیمت خرید دارم میفروشم ، چند روزی هست از این شرکت با من تماس میگیرند و منو تهدید میکنن که آره زنگ میزنیم ازت شکایت میکنیم و یه مورد هم حضوری تشریف آوردن و تهدید به ضرب و شتم کردن ،میخواستم بدونم راه قانونیش چیه میشه از تهدیدی که نسبت به من کردن شکایت کرد ؟من اجناسمو حراج نکنم ؟ممنون میشم راهنماییم کنید .

  15. سلام.لطفا یه سوالی میپرسم جوتب سریع میخوتم بخاطر کمبود وقت.اگر مردی بعد از جدا شدن از زنش به یکی از فامیلهای زنش از طریق دنیای مجازی پیام دهد و از خیانت زنش به او بگوید و بگوید که زنم با مرد دیگری رابطه داشته.اگر در دادگاه ثابت شود جرم دارد یا نه و اگر جرم دارد بی زحمت پاسخ دهید.مرسی

  16. باسلام درمحل كاربنده كه همكاران در اتاقهاي 2-3نفره مشغول بكارهستند يكي از اين همكاران درمواقعي كه دو همكار ديگر در اتاق نيستند با ارباب رجوعهاي خاص و دوستان نزديكش!! به تعدادي ديگر از همكارانش فحش ونسبتهاي نارواي ناموسي به كرات داده است.. كه از طريق تلفن همراه صداي ايشان ضبط شده است ..اكنون همكاران به دنبال طرح دعوي عليه اين شخص معلوم الحال ميباشند.. خواهشمنداست روش يا راهكار اقامه دعوي را براي ما بيان فرماييد.. و آيا فايل صوتي ناسزاهاي ايشان قابل استناد در كميته انضباطي وحراست ويا دادگاههاي عمومي ميباشد ؟؟ممنون…

  17. سلام چهل سال است باپدری خانه ظالم زندگی می کنم جانمالم رفته اکنون ابرویم راهم می برد. بنا حق ده سلال به اندازه یک کارمندسی سال خدمت براش پول کارکردم مریض شدم هیچی نداده هشت سال براخودم کارمیکنم وضعم خوب است الان ابرویم رامیبردجانم به لب رسیده کجاست دادرس کجاست عدالت راهنمایم کنیدمراازدست ظالم رهایم کنیدای مسلمانان

  18. اگر کسی نسبت دهد به دروغ که فحاشی درب منزل فرد نوشته.و ثابت شود که کار من نبوده میشه ازاش شاکی شد.

  19. باسلام وخسته نباشید اینجانب از دوستم یک فقره چک گرفتم بابت معامله وبه طرف مقابل دادم جنسی خریدم وناقص در اومد خواستیم که ضرر نکنیم جلوی چک بستیم باعنوان کلاهبرداری که سونیت نسبت به طرف نداشتیم وطرف ازصاحب حساب شکایت تهمت افتراکرده چطور میتوانیم ثابت کنیم که نسبت به طرف نبوده وفقط بخاطر بسته شدن حساب بوده لطفا راهنمایی کنید

  20. سلام من در یک اداره مامور خرید هستم واز طرف اداره بازرسی آنجا اتهامی مبنی بر اینکه سه پیش فاکتور از سه فروشگاه تهیه کردم و حالا خود بازرسی پیش فاکتوری را ارائه کرده که تقریبا نصف قیمت پیش فاکتورهای من میباشد و این درصورتی است که مشخصات ایشان درست نبوده و حالا چگونه میتونم ثابت و از چه ارگانی برای ایشان جهت اتهامی که زدند شکایت و پیگیری کنم با تشکر

  21. با سلام
    از دوستم پیام رسید که تو به من دروغ گفتی آیا دراین چند پیام که بهم داده و دروغگو حساب کرده میتوانم شکایت کنم واگر راه شکایت دارد اگر میشود من را راهنمایی کنید

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

دکمه بازگشت به بالا