چک چیست و درباره چک بیشتر بدانیم

• چک در وجه حامل چکی است که در آن نوشته می‌شود در وجه حامل (به حامل چک) بپردازید نام فرد معینی در آن نوشته نمی‌شود و هرکس آن را به بانک ارایه و امضاء کند مستحق وصول وجه چک است.

1- چک به حواله کرد چکی است که نام گیرنده در آن ذکر نشده باشد و او می‌توان در بانک آن را امضا کرده و وجه آن را بستاند و یا به دیگری انتقال دهد.

۲- چک بسته چکی است که روی آن دو خط کشیده شده باشد؛ و بانک دیگری می‌تواند آن را دریافت کند و به کسان متفرقه پرداخت نمی‌گردد.

۳- چک بی محل (تجارت، جزا) چکی است که صادرکننده آن پول یا اعتبار نزد محال علیه چک نداشته باشد. اگر پس از تاریخ صدور چک وجه آن را بردارد یا کمتر از مبلغ چک محل داشته باشد باز هم آن چک بی محل به شمار می‌رود. کشیدن چک بی محل اگر چنانچه دارای عناصر جرم غش باشد از نظر اسلامی جرم است. آنچه که در قانون صدور چک مصوب 1355/4/16 با اصلاحات بعدی برای مرتکبین بزه صدور چک بلامحل پیش بینی گردیده تقریباً به نوعی در مقام اثبات آن به چک روز غیرممکن است چراکه بیشتر قانون تا آنجائیکه بایستی به ضمانت اجرای آن می‌اندیشیده به فکر کم کردن مراجعین برای سیستم دادگستری بود و یا شاید بانکها از انجام وظایف قانونی در رابطه با صدور چک مقصر هستند در موارد زیر طبق ماده ۷ قانون صدور چک بزهکار صدور چک بلامحل به مجازات‌های زیر محکوم خواهد گردید:

الف) چنانچه مبلغ مندرج در متن چک کمتر از ده میلیون ریال (10,000,000) باشد به حبس تا حداکثر شش ماه محکوم خواهد شد.

ب) چنانچه مبلغ مندرج در متن چک از ده میلیون ریال (10,000,000)ریال تا پنجاه میلیون (50,000,000) ریال باشد از ۶ ماه تا یکسال حبس محکوم خواهد شد.

ج) چنانچه مبلغ مندرج در متن چک از پنجاه میلیون (50,000,000) ریال بیشتر باشد به حبس از یک سال تا دو سال و ممنوعیت از داشتن دسته چک به مدت دو سال محکوم خواهد شد و در صورتی که صادرکننده چک اقدام به صدور چک‌های بلامحل نموده باشد مجموع مبالغ مندرج در متون چک‌ها ملاک عمل خواهد بود.

4 – چک پرداختی چکی است که بانک وجه آن را به ذینفع پرداخته باشد.

۵ – چک تضمین شده چکی است که یک بانک آن را ظهرنویسی کند، به این ترتیب اداء وجه چک را تضمین کرده‌است.

۶- چک در وجه حامل چکی است که در آن نوشته می‌شود در وجه حامل (به حامل چک) بپردازید نام فرد معینی در آن نوشته نمی‌شود و هرکس آن را به بانک ارایه و امضاء کند مستحق وصول وجه چک است.

۷- چک سفید چکی است که صادرکننده آن را امضاء می‌کند بدون ذکر وجه چک؛ در واقع مصداق مفهوم کلی سفید مهر است.

۸- چک نقد شده به معنی چک پرداختی است.

9- چک وعده دار چکی است که صادرکننده به محال علیه چک، دستور ادا وجه را در راس موعدی معین بدهد. مفهوم چک بر آن صادق است.

10- صدور چک پر کردن فرم خام چک و جداسازی آن ازدفترچه، مهر و امضا کردن آن و اعطای آن به متعامل، فرایند صدور چک را شکل می‌دهند. امروزه برای صدور چک نرم‌افزارهایی ارایه شده است که نرم‌افزارهای خزانه‌داری از آن جمله‌اند.