• ماده 174ـ به منظور رسیدگی به تخلف‏های محکومان و متهمان شورای انضباطی با ترکیب اعضای زیر تشکیل می‏گردد: مسئولان واحدهای قضایی، بازپروری، حفاظت اطلاعات، رییس اندرزگاه مربوط و یک نفر مددکار با انتخاب رییس زندان، تصمیم‏های اتخاذی با اکثریت آراء قابل اجراست.

چه کنیم تا به زندان انفرادی محکوم نشویم؟!

این نوع زندان به لحاظ فشار روحی وروانی چنان سخت و زیان آورست، که اگر بدون رعایت موازین قانونی و شرایط حاصله برای زندانی تعیین گردد ، می تواند مصداق شکنجه باشد.

برخلاف تصور برخی که می پندارند زندانهای کشور فقط دارای بندهای عمومی هستند ، باید گفت زندانهای ایران نیز مانند بسیاری از زندانهای کشورهای دنیا  دارای زندان انفرادی می باشد.

زندان انفرادی یک نوع تعریف استاندارد و شناخته شده در جهان برای محکومان ویژه بوده  و مستقلا بعنوان مجازات در قوانین ایران شناخته نمی شود بدین مفهوم که در مجازاتهای حبس محکومان ، واژه تحمل کیفر در زندان انفرادی دیده نمی شود بلکه حبس انفرادی بر اساس عملکرد یک محکوم به حبس در زندان تعیین میگردد.

این نوع زندان به لحاظ فشار روحی وروانی چنان سخت و زیان آورست، که اگر بدون رعایت موازین قانونی و شرایط حاصله برای زندانی تعیین گردد ، می تواند مصداق شکنجه باشد.

پس هرگاه یک زندانی از قواعد شناخته شده در زندان سرپیچی کند و مخل در نظم زندگی در زندان و دیگران باشد، این مجازات بعنوان یک اقدام تنبیهی بر اساس نظر شورای انضباطی در نظر گرفته می شود.

البته زندان انفرادی یکی از اقدامات تنبیهی زندانی متخلف بوده و محرومیت از ملاقات و مرخصی و عفو ، از دیگر مجازات های تعیینی است.

این تنبیهات بر اساس  آئین‎نامه اجرایی سازمان زندان‌ها و اقدامات تامینی و تربیتی کشور در اجرای قانون تبدیل شورای سرپرستی زندان‌ها، به سازمان زندان‌ها و اقدامات تأمینی و تربیتی کشور مصوب 1364 در تاریخ 20/9/1384 به تصویب رییس قوه قضاییه رسیده است.

اینک نگاهی می اندازیم به فصل پنجم  این آیین نامه  که تخلف‏ها و تنبیه‏های درون مراکزحرفه‏آموزی و اشتغال و زندان‏ها را روشن ساخته است:

ماده 167ـ اعتراض، شکایت و تقاضای ملاقات به صورت دسته‏جمعی و اعتصاب محکومان و متهمان به کلی ممنوع است ولی هر محکوم می‏تواند بطور شفاهی یا کتبی تقاضای ملاقات با قاضی ناظر زندان یا رییس مۆسسه یا زندان را بنماید و اگر شکایت یا اعتراضی دارد آنرا در صندوقهای مربوط بیندازد، به همین منظور صندوقهایی در محلهای مناسب نصب گشته، دست‏کم هفته‏ای یک بار توسط قاضی ناظر تخلیه و مورد بررسی قرار خواهد گرفت.

تبصره ـ به گزارش‏های نامربوط به مۆسسه یا زندان، یا بدون امضاء و مشخصات نویسنده ترتیب اثر داده نخواهد شد.

ماده 168ـ هر محکوم باید به محض اطلاع از وقوع حوادث و پیشامدهای سوء احتمالی و اعمالی که تحقق آن مخل نظم داخلی مۆسسه یا زندان می‏گردد، مراتب را فوری به مسئول امور نگهبانی یا به هر یک از مقام‏های مسئول زندان گزارش دهد.

ماده 169ـ تندخویی، دشنام، ادای الفاظ رکیک یا تنبیه بدنی متهمان و محکومان و اعمال تنبیه‏های خشن، مشقت‏بار و موهن در مۆسسه‏ها و زندان‏ها به کلی ممنوع است.

ماده 170ـ مقیدنمودن محکوم و متهم به دستبند به منظور کنترل و جلوگیری از خودزنی، ایذاء و آزار دیگران، ایراد خسارت به اموال و ممانعت از فرار وی به هنگام اعزام و بدرقه برابر نظریه رییس مۆسسه یا زندان و در غیاب وی بالاترین مقام مسئول در مۆسسه یا زندان مجاز می‏باشد.

ماده 171ـ در هنگام شورش محکومان یا متهمان، کارکنان مۆسسه‏ها و زندان‏ها نهایت تلاش خود را در برقراری آرامـش و جلوگیری از بروز خونریزی یا ایراد خسارت به افراد و اموال خواهند نمود و در صورت لزوم از مقام‏های انتظامی محل استمداد نموده، جلوی گسترش شورش را می‏گیرند و متخلفان را حسب مورد به دستگاه قضایی و شورای انضباطی، مۆسسه یا زندان معرفی خواهند کرد.

ماده 172ـ کلیه محکومان و متهمان مکلف به حُسن رفتار و سلوک با یکدیگر و اطاعت از دستورهای ماموران مۆسسه یا زندان و رعایت کلیه مقررات داخلی زندان هستند و در صورت تخلف حسب مورد در شورای انضباطی مطرح و تصمیم‏های اتخاذی درباره آنها اجرا خواهد شد.

ماده 173ـ هرگاه محکومان یا متهمان با یکدیگر اختلافی داشته باشند بایستی موضوع را به اطلاع مربی تربیتی بند رسانده تا رییس اندرزگاه را در جریان امر قرار دهد و رییس اندرزگاه موظف است به شیوه‏ای مقتضی رفع اختلاف نماید و هرگاه موفق به حل اختلاف نشود جریان را به رییس مۆسسه یا زندان گزارش خواهد کرد تا رییس مۆسسه یا زندان حسب مورد اقدام لازم را بعمل آورد.

تبصره ـ زد و خورد در زندان، خودزنی، اقدام به خودکشی یا تهدید به انجام آن و هر نوع عملی که بنابر مقررات خلاف محسوب می‏شود، ممنوع بوده، متخلف براساس نظر شورای انضباطی تنبیه و حسب مورد به مراجع قضایی معرفی خواهد شد.

ماده 174ـ به منظور رسیدگی به تخلف‏های محکومان و متهمان شورای انضباطی با ترکیب اعضای زیر تشکیل می‏گردد: مسئولان واحدهای قضایی، بازپروری، حفاظت اطلاعات، رییس اندرزگاه مربوط و یک نفر مددکار با انتخاب رییس زندان، تصمیم‏های اتخاذی با اکثریت آراء قابل اجراست.

ماده 175 ـ تنبیه‏های انضباطی عبارتند از:

1ـ محرومیت از ملاقات حداکثر سه نوبت.

2ـ محرومیت از مرخصی تا 3 ماه.

3 ـ عدم پیشنهاد عفو و آزادی مشروط حداکثر تا 6 ماه.

4ـ نگهداری در واحدهای تک نفره حداکثر تا بیست روز.

تبصره 1ـ اعمال 3/1 از هر یک از تنبیه‏های ذکرشده بطور مستقیم از سوی شورای انضباطی امکان‏پذیر بوده و بیش از آن موکول به موافقت قاضی ناظر می‏باشد.

تبصره 2ـ رییس زندان و در غیاب وی بالاترین مقام مسئول در مۆسسه یا زندان می‏تواند خارج از وقت اداری و یا در ایام تعطیل نسبت به معرفی محکومانی که در نظم اخلال نموده‏اند به واحدهای تک نفره تا آغاز وقت اداری اقدام نموده؛ مراتب را به منظور اتخاذ تصمیم مناسب به شورای انضباطی منعکس نماید.

ماده 176ـ شورای انضباطی پس از اتخاذ تصمیم می‏تواند تنبیه‏های مقررشده را به اکثریت آراء بطور کلی یا جزیی به مدت شش ماه تعلیق نماید هرگاه در این مدت محکوم مرتکب تخلف یا جرمی نشود تنبیه‏های ذکرشده اجرا نمی‏گردد. در غیر اینصورت افزون بر مجازات تخلف یا جرم ارتکابی اخیر، تنبیه‏های مقررشده در شورای انضباطی نیز به مورد اجرا گذارده خواهد شد.

ماده 177ـ آرای شورای انضباطی در مورد تنبیه محکومان یا متهمان به دستور رییس زندان یا جانشین او اجرا و صورتمجلس حاکی از ذکر نوع تنبیه و اجرای آن تنظیم و در پرونده محکوم درج و بایگانی می‏گردد. هرگاه محکوم متخلف از تاریخ آخرین تخلف خود به مدت یکسال مرتکب تخلف یا جرم دیگری نشود و از خود بطور مستمر حسن اخلاق و رفتار نشان دهد آثار تبعی تنبیه مقرر منتفی می‏گردد. در غیر این صورت در مواقع عفو و بخشودگی در جدول رفتار محکوم به عنوان امتیاز منفی منظور و مورد نظر قرار خواهد گرفت.

ماده 178ـ هرگاه اعمال ارتکابی محکوم افزون بر تخلف انضباطی واجد وصف جزایی یا حقوقی باشد، ضمن محکومیت به تنبیه‏های مندرج در آیین‏نامه مراتب به قاضی ناظر به منظور اتخاذ تصمیم گزارش می‏گردد.

ماده 179ـ محکوم یا متهم مکلف است کلیه خسارتهایی را که مراکز حرفه‎‎آموزی و اشتغال یا زندان و مۆسسه‏های وابسته وارد می‏کند جبران نماید و در صورت عمدی بودن یا عدم جبران بنا بر مقررات قانونی به قاضی ناظر معرفی می‏گردد. همچنین در صورتی که وجه خسارت تا مبلغ یک‏میلیون ریال باشد رییس مۆسسه یا زندان یا جانشین او می‏تواند با موافقت قاضی ناظر وجه ذکرشده را از حساب یا وجه مربوط به محکوم یا متهم برداشت نموده و موضوع را به طور کتبی به محکوم ابلاغ نماید.

امیدوارم کار خلایق به زندان نیافتد تا نیازی به دانستن قواعد وقوانین بالا نداشته باشند.